...Sự thật (Giáo Pháp) ở đâu? Toàn bộ sự thật đang ở đây xung quanh chúng ta, ngay trước mắt ta và bên trong ta. Những gì chúng ta đang trải nghiệm đều là đúng, là sự thật, là Giáo Pháp.


Khi chúng ta già đi, đừng nghĩ điều đó có gì sai. Khi bị đau lưng, đừng cho rằng có điều gì đó trục trặc. Khi ta bị khổ đau, đừng nghĩ có điều gì không đúng. Nếu ta được hạnh phúc, đừng nghĩ điều đó có gì sai. Tất cả những điều đó là sự thật, là Giáo Pháp. Khổ đau chỉ là khổ đau. Vui sướng chỉ là vui sướng. Nóng chỉ là nóng. Lạnh chỉ là lạnh. Chứ không phải “Tôi đang sướng, Tôi đang khổ, Tôi tốt, Tôi xấu, Tôi được cái này, Tôi mất cái kia.” Một người thực sự đâu có cái gì để mất? Chẳng có gì cả.

Có được thứ gì thì cũng là tạm bợ. Mất nó đi cũng là điều hiển nhiên. Sung sướng và hạnh phúc, đau bệnh đều không cố định mà luôn biến đổi? Vì vậy mà không nên dính chấp vào những tình trạng sướng khổ đó, chỉ cần nhận biết chúng là gì... Chúng chỉ tồn tại trong hữu hạn, do vậy đừng tin chắc vào chúng, đừng bám chặt vào chúng làm gì. Phật đã dạy về lẽ vô thường. Vô thường là cách mọi sự diễn ra—chúng chẳng hề theo ý muốn của bất cứ ai. Đó là chân lý, là diệu đế mà Đức Phật đã chỉ dạy. Lẽ vô thường thống trị cả thế gian.

Bất cứ điều gì xảy ra, hãy coi nó là đúng, là phải với lẽ thường. Mọi thứ đều đúng với bản chất tự nhiên của nó, đó là sự chuyển động và thay đổi không ngừng... Mọi hiện tượng của thân và tâm tồn tại như vậy đó. Chúng ta không thể cản chúng lại, chúng cũng không thể đứng yên. Không thể đứng yên có nghĩa bản chất của chúng là vô thường, luôn biến đổi.

Vì vậy nếu chúng ta không cố cưỡng lại với thực tại thì dù chúng ta có ra sao, chúng ta vẫn bình an. Ngay cả khi chúng ta già yếu đi, chúng ta cũng không buồn lo về điều đó. Ta đứng dậy và bị ẹo lưng, ta nghĩ “À, đó là lẽ thường thôi. Nó là vậy, nên không cần chống chế làm gì”. Khi hết đau, ta lại nghĩ “À, tốt hơn rồi”. Nhưng thực ra nó chẳng tốt hơn gì. Thân này vẫn còn sống và sẽ bị đau lại như thường. Tất cả nó là vậy, sự sống vốn là như vậy. Nên đừng tin vào hạnh phúc. Đừng tin vào khổ đau. Đừng dính mắc vào mọi sự, đừng chạy theo chúng.

Nếu có được sự thấy biết như vậy thì khi có điều gì xảy ra, ta không còn bận tâm—chẳng có gì là thường hằng cả, mọi sự đến rồi đi, chẳng có gì là chắc chắn cả. Thế giới là như vậy. Có một cách cho chúng ta bảo vệ đời sống và bản thân mình, đó là chính niệm và tỉnh giác về chính mình, bằng trí tuệ bao trùm, đó là một con đường hòa hợp. Khi chính niệm tỉnh giác, chẳng còn gì có thể đánh lừa được ta... Chỉ cần nhìn ngay đây, ta luôn gặp gỡ sự thật, gặp gỡ Giáo Pháp trong mọi lúc...

Thầy Ajahn Chah - Trích That’s about right
Paul Breiter chuyển tiếng Anh - Lê Kim Kha chuyển tiếng Việt