Bạn cần hiểu một điều rằng chứng ngộ không phải là trốn chạy khỏi đau đớn mà là hiểu biết về đau đớn, hiểu biết về cực khổ của bạn, hiểu biết về khốn khổ của bạn - không phải là che đậy, không phải là thay thế, mà là cái nhìn thấu sâu sắc: "Tại sao mình lại khốn khổ, tại sao lại có nhiều lo âu thế, tại sao có nhiều cực khổ thế, nguyên nhân gì trong mình đang tạo ra nó?" Và khi bạn thấy những nguyên nhân đó một cách rõ ràng là bạn được tự do khỏi chúng.

Cái nhìn thấu suốt vào khốn khổ của bạn sẽ đem tới tự do khỏi khốn khổ. Và cái còn lại là chứng ngộ. Chứng ngộ không phải là cái gì đó tới với bạn. Nó là khi đau đớn và khốn khổ và cực khổ và lo âu đã được hiểu hoàn toàn rõ và chúng đã bay hơi bởi vì bây giờ chúng không có nguyên nhân để tồn tại trong bạn - đó là chứng ngộ. Nó sẽ đem tới cho bạn, lần đầu tiên, sự mãn nguyện đích thực, phúc lạc đích thực.

Điều bạn thường gọi là "mãn nguyện" trước đây không phải là mãn nguyện đâu. Nó chỉ là thoả mãn thôi, mà thỏa mãn thì tiềm ẩn tham và si của bản ngã. Điều bạn vẫn quen gọi là "hạnh phúc" trước đây không phải là hạnh phúc đâu. Nó chỉ là sự tiếp nối của khổ đau trong vòng xoay sinh diệt. Ngay bây giờ bạn không có gì để so sánh với sự mãn nguyện đích thực cả.

Một khi chứng ngộ cho bạn trạng thái của cái thực, bạn sẽ thấy rằng tất cả mọi lạc thú của bạn, tất cả mọi hạnh phúc của bạn, đều đơn giản là chất liệu của giấc mơ, chúng không phải là thực. Và bạn đột nhiên phát hiện cái sẵn có bây giờ, nó là vĩnh viễn.

Đó là định nghĩa của cái thực: Sự mãn nguyện được phát hiện ra là sẵn có và không bao giờ rời bỏ bạn. Đó là sự mãn nguyện thực. Sự mãn nguyện tới rồi lại đi thì không phải là mãn nguyện. Nó đơn giản là sự thoả mãn, là lỗ hổng nằm giữa hai khốn khổ. Cũng như chúng ta gọi lỗ hổng giữa hai cuộc chiến tranh là "thời gian hoà bình". Nó không phải là thời gian hoà bình, nó đơn giản là việc chuẩn bị cho cuộc chiến tranh khác.

Bất kì cái gì tới và đi đều là mơ. Hãy để điều đó là định nghĩa. Bất kì cái gì sẵn có nên không bao giờ mất đi đều là thực tại.

Hãy cố gắng hiểu khốn khổ của bạn. Hãy sống với nó, đi vào chính chiều sâu của nó, hãy tìm ra nguyên nhân, tại sao nó có đó? Hiểu biết chính là thiền.

Và hãy cố gắng hiểu sự mãn nguyện của bạn nữa, hạnh phúc của bạn nữa. Bạn sẽ thấy ra sự nông cạn của chúng. Một khi bạn biết rằng hạnh phúc của mình là nông cạn và cực khổ của mình là rất sâu. Và tất cả nằm trong tay bạn, bạn có thể thay đổi toàn bộ phong cách của tâm thức. Sự mãn nguyện của bạn có thể trở thành toàn thể bản thể bạn, thậm chí không có không gian nhỏ nào còn lại cho điều bất mãn.

Tình yêu của bạn trở thành chính cuộc sống của bạn. Thời gian qua đi, và nó còn lại. Bạn cứ thế đi sâu hơn vào trong tình yêu. Ngày một nhiều hoa hơn, ngày một nhiều bài ca hơn được sinh ra từ nó. Đó là điều chúng ta gọi là "chứng ngộ". Từ này là của phương Đông, nhưng kinh nghiệm này chẳng liên quan gì tới Đông hay Tây.

Osho - Phật và chứng ngộ
oshovietnam.net