Thưa thầy,
Con xin hỏi: ở trạng thái bình thường khi không có suy nghĩ hoặc vọng niệm gì thì về mặt trạng thái, TÂM vẫn liên tục sinh ra và diệt đi phải không ạ?
Vậy có khi nào TÂM không còn sinh diệt nữa không thưa thầy? Con cảm ơn thầy.

Trả lời:
Tâm sinh diệt là ám chỉ tâm sinh khởi theo tiến trình 5 uẩn hoặc 12 nhân duyên, nghĩa là tâm khởi vô minh, ái dục, tạo tác, hữu vi, hữu ngã thì mới gọi là sinh tử. Còn nếu tâm không khởi theo 5 uẩn, 12 nhân duyên tức là tâm không có vô minh, ái dục, tạo tác, vô vi, vô ngã thì không còn gọi là sinh tử nữa.

Sở dĩ Niết-bàn được gọi là Diệt Đế vì Diệt là diệt cái ngã hữu vi tạo tác, mà diệt hữu vi tạo tác tức không còn sinh diệt. Đó là cái mà Đức Phật gọi là không sinh, không hữu, không tác, không thành vậy.

trungtamhotong.org