Con có đọc cuốn sách Đức Phật & Phật Pháp của Đại đức Narada trong chương 28 có nói về hiện tượng tái sanh và ngài dẫn chứng rất cụ thể về một người sau khi trút bỏ hơi thở cuối cùng thì lập tức tái sanh ngay vào cảnh giới thích ứng với nghiệp đã tạo. Trong truyện cuộc đời ông trưởng giả Cấp Cô Độc vào lúc cuối đời cũng tương tự, sau khi được hai vị đại đệ tử Phật là Trưởng lão Xá Lợi Phất và Tôn giả Anan đến thăm hỏi và thuyết pháp cho ông nghe, sau khi hai vị ra về ông trút hơi thở cuối cùng tái sanh ngay vào cung trời Đâu Suất do phước cúng dường Kỳ Viên tịnh xá và niềm tin vững chắc của ông đối với Phật.

Con có một nghi vấn là con người chết đi thì chỉ cái thân tứ đại tan rã do tính chất vô thường của vạn pháp còn cái tâm thức thì chuyển từ cảnh giới này sang cảnh giới khác trong 6 nẻo luân hồi, riêng các bậc thánh vô lậu thì niết-bàn. Vậy thì nếu nói con người sau khi chết đi phải trải qua 49 ngày hay lâu hơn để cho thần thức tìm cảnh giới thích hợp để tái sanh như vậy có mâu thuẩn với lời Phật dạy không và việc cúng thất 7 tuần cho người thân quá vãng có phải là theo tập tục của dân gian không hay đó là phương tiện để người thân người quá vãng có cơ hội gieo duyên với Phật Pháp? Nếu như vậy thì việc tụng kinh làm phước hồi hướng cho người quá vãng trong những cõi giới nào được và không được hưởng xin Sư khai thị cho con được rõ. Con xin cảm ơn và kính chúc Sư dồi dào sức khỏe.

Trả lời:

Không có chuyện thần thức người chết phải đợi 49 ngày để đi đầu thai, mà ai cũng đều tùy duyên nghiệp mà sau tử tâm (cuti) liền đến kiết sinh thức (patisandhi) đi tái sinh ngay, không chậm trể hay chờ đợi ngày giờ nào cả. Tuy nhiên, tái sinh ở cảnh giới nào thì đó là chuyện khác, chứ không phải không tái sinh ngay.

Người chết có thể do duyên nghiệp tương ứng hoặc do sự quyến luyến dính mắc vào đời sống vừa qua mà tái sinh vào cảnh giới Peta (Cõi Âm) hoặc Asura (Cõi Thần) mà người gọi là thân trung ấm là những cõi mà người chết tưởng mình còn như lúc đang sống để trả nợ ân oán chưa dứt, do đó họ còn lảng vảng như "hồn ma" nên người ta tưởng đó là "linh hồn" hay "thần thức" người chết chưa được tái sinh. Thực ra đó vẫn là những cảnh giới 6 cõi, chứ không có tình trạng trung gian nào cả.

Như vậy, việc làm phước hồi hướng cho hai cõi Peta và Asura này là đúng, vì họ rất cần phước báu để đủ lực thoát khỏi những cảnh giới "do tưởng sinh" mà họ đang kẹt trong đó. Việc hồi hướng có hiệu quả đến tất cả 6 cõi tuy nhiên trực tiếp nhận được phước hồi hướng có hiệu quả nhất vẫn là hai cõi giới Âm và Thần này.

Viên Minh
Mục Hỏi & Đáp trungtamhotong.org