Bạch thầy, tánh biết luôn có sẵn trong mỗi con người chúng ta, khi ta tham, sân, si, nếu chánh niệm ta biết ta tham, ta sân, ta si. Ngược lại, nếu ta chánh niệm ta vẫn biết ta không tham, không sân, không si. Vậy tánh biết về bản chất là gì? nó thuộc về tâm nào trong các loại tâm, muốn cho nó khỏe mạnh mình nên cho nó ăn thức ăn gì? Sao con rối quá. Mong thầy từ bi giảng cho con. Đội ơn Thầy!
Trả lời:
Tánh biết chính là bản chất của tâm, vì tâm có nghĩa là biết pháp, hay nói cách khác cụ thể hơn là danh biết sắc. Tánh biết không những có mặt trong tất cả tâm hữu thức mà còn bao gồm cả phần hoạt động của bhavanga - tiềm thức và vô thức. Vậy tất cả các loại tâm biểu hiện ra ngoài thuộc về tánh biết chứ không phải tánh biết thuộc về loại tâm nào. Cũng như tất cả các loại sóng đều thuộc tánh nước chứ không phải tánh nước thuộc về loại sóng nào.
Nhưng sao con lại muốn định nghĩa tánh biết là gì, trong khi mỗi ngày con vẫn dùng nó? Đừng quan tâm nó là gì, có hay không, mà đơn giản là chỉ cần trở về trọn vẹn trong sáng với thực tại thì lập tức ngay đó tánh biết liền biết pháp hoàn toàn trung thực. Nhưng nếu con khởi lên ý muốn định danh tánh biết thì liền bị cái ta lý trí che lấp chẳng khác nào mây đen che vầng nhật nguyệt!
trungtamhotong.org
P/S: Chúng ta hay có thói quen nhìn mọi thứ như những vật thể (object), vì vậy mới xuất hiện câu hỏi nó nằm ở đâu? hình dáng ra sao? kích thước thế nào? Lục Tổ Huệ Năng đã từng nói :"Bản lai vô nhất vật" tức là bản lai không phải vật mà ta cứ quên hoài!
Nếu nhìn mọi thứ như là những tiến trình (process), chúng ta sẽ không bị vướng vào những thắc mắc kiểu như vậy nữa. Vì là một tiến trình nên hình dáng của nó chỉ là tương đối bề ngoài, chúng thay đổi liên tục và giao thoa với những tiến trình khác. Muốn xác định vị trí, hình dáng của nó hay muốn tách nó ra khỏi những tiến trình xung quanh để nghiên cứu đều không thể. Mọi ý đồ muốn nắm bắt bất cứ điều gì đều vô vọng. Vì thế Thầy Viên Minh mới đặt câu kệ:
"Lẳng lặng nơi đâu mà chẳng có
Loay hoay chẳng có ở nơi đâu"
PT
0 Nhận xét