...Thầy dạy con thư giãn buông xả và thận trọng chú tâm quan sát tức tinh tấn chánh niệm tỉnh giác. Con thực hành như vậy mà sao có khi con thấy hơi thở của con, vậy chắc là con hành sai phải không thưa Thầy? Nếu sai con phải sửa làm sao, xin thầy chỉ giùm con. Con cảm ơn thầy.

Trả lời:

Khi con thận trọng chú tâm quan sát thực tại thân-tâm-cảnh, tức trở về trọn vẹn trong sáng với thân-thọ-tâm-pháp thì đó chính là tinh tấn chánh niệm tỉnh giác trong thiền minh sát.

Nếu trong khi minh sát như vậy mà có lúc con thấy diễn biến của sự kiện đang thở một cách tự nhiên - không cố ý điều khiển - thì đó chính là niệm thân, không sai gì cả.

Nhưng nếu con thấy tướng hơi thở do tưởng sinh - cái gọi là hơi thở chỉ do tưởng sinh vì nó là vật khái niệm và danh khái niệm chứ không có thực tánh - thì lúc đó con đang đi qua hướng thiền định chứ không còn là thiền minh sát nữa.

Nếu chỉ như vậy thì con thấy như vậy thôi chứ không ham thích đi sâu vào thiền định thêm nữa thì cũng không sao.

Nhiều người hành đến đây tưởng đã phát sinh tuệ thấy danh sắc là nhầm lẫn rất lớn. Khi nào thấy diễn biến của sự kiện đang thở mà không còn ý niệm "Ta thở" thì mới thấy được sắc pháp và cái thấy đó là danh pháp, không phải Ta, của Ta hoặc tự ngã của Ta thì mới là tuệ thấy danh sắc.

Như vậy con phải tự xác định là con thấy tướng hơi thở hay thấy sắc pháp trong khi thở, thì mới biết đó là thiền tuệ hay thiền định.

Viên Minh
mục Hỏi & Đáp trungtamhotong.org