Kính thưa Thầy!
Trước Tết Nguyên đán con có bị một cơn tụt huyết áp (sau này con mới biết). Lúc đầu con thấy một cơn đau bụng và choáng khiến con đang đi phải ngồi một lúc và nằm xuống. Con cảm thấy lạnh ngắt toàn thân và kêu mẹ con đang ở gần đó trợ giúp. Vài phút sau, cơn đau quay trở lại và con đứng dậy tính đi vào nhà vệ sinh nhưng chỉ vài bước thì con chóng mặt, không thể đi tiếp và con ngồi xuống. Lúc này, con cảm nhận nhịp tim con đập rất chậm, toàn thân lạnh mà mồ hôi vã ra như tắm nhưng ý thức gần như không còn hoạt động Thầy ạ. Lúc đó, tâm con rất bình an, chỉ có sự hay biết bên trong mình và con cũng nghe tiếng em con đang nói chuyện điện thoại, tiếng mẹ con hốt hoảng mà không hề có phản ứng gì cả. 

Chợt lúc đó, con thấy ánh sáng và hình ảnh Đức Phật hiện ra, con chỉ tiếp tục biết mọi thứ đang là mà thôi. Em con đến lau mồ hôi trên trán và thoa dầu vào thái dương, hai lòng bàn tay, con cảm nhận hơi nóng làm mình tỉnh lại. Con mở mắt ra và uống hớp nước gừng nóng rồi đi nằm nghỉ.

Sau sự việc đó, con có thắc mắc: phút lâm chung tâm mình cũng yếu ớt, không điều khiển được gì cả như trường hợp của con và mặc nhiên bắt cảnh bất kỳ lúc đó để đi tái sanh như trong kinh Vi Diệu Pháp phải không thưa Thầy? Và tánh biết vẫn luôn có lúc đó hay lúc có lúc không hay là tùy người ạ?

Con xin cám ơn và mong Thầy luôn khỏe mạnh để hoàn thành nhiều Phật sự trong năm mới. Con kính đảnh lễ Thầy.

Trả lời:

Thầy cũng đã gặp trường hợp có trạng thái tương tự như trải nghiệm của con. Cũng lạnh ngắt và toát mồ hôi. Lúc đó thầy không biết là tụt huyết áp, thầy chỉ biết ngoài trạng thái của thân thì tâm rất bình an, rất nhẹ nhàng thanh thoát. Mọi người đến xức dầu, xoa bóp, bấm huyệt, đắp mền v.v... thầy cảm nhận được rất rõ toàn bộ những diễn biến đó mà tâm vẫn cảm thấy hoàn toàn tĩnh lặng trong sáng. Lúc đó tự nhiên thầy cũng nghĩ đến cái chết với tâm trạng an bình hoan hỷ, đến nỗi nghĩ rằng bây giờ chết thì thật tuyệt vời. 


Một trường hợp khác thầy cũng đối diện với phút giây cận tử, lần này là một cơn đau dữ dội, bất kham, lúc đầu thì tâm dao động bất an liên tục với cảm thọ ưu, nhưng rồi tự nhiên tâm bỗng an bình nhẹ nhõm như vừa buông xuống một áp lực kinh khủng, và sẵn sàng đi vào cõi chết.

Qua hai trường hợp trên thầy nhận thấy rằng: Tuy cận tử nghiệp rất quan trọng nhưng thái độ tâm lúc sắp lâm chung đối với cận tử nghiệp (hoặc trạng thái lúc lâm chung) mới quan trọng hơn cho việc quyết định tái sinh hay không và tái sinh như thế nào. Lúc tái sinh thì tử tâm (cuti) và thức tục sinh (pitisandhi) là hiện tượng của tâm còn tự thể của tâm vẫn là tánh biết dù lúc đó đang ở trong trạng thái nào (tiềm thức, hữu thức, vô thức, hay siêu thức). 

Viên Minh
Mục Hỏi & Đáp trungtamhotong.org