Thưa thầy, xin thầy cho con hỏi: tại sao đối với con người mình, những ký ức không vui, những sự kiện trong quá khứ chưa được giải tỏa, những mâu thuần chưa được giải quyết,... nói chung là những điều tiêu cực thường hay trồi lên từ tiềm thức, đặc biệt là người già? Người già trong gia đình con nhớ những chuyện không vui rất lâu, những chuyện này cứ quay ngược lên hoài. Trong khi những điều vui, những kỷ niệm tích cực, những sự kiện không còn khúc mắc lại ít khởi lên vậy thầy?


Có phải bản chất con người là tập trung vào những điều tiêu cực mà không để ý đến điều tích cực không thầy? Con thấy bản thân con chưa già, còn trẻ nhưng cũng hay ít nhớ chuyện vui toàn nghĩ chuyện buồn, chuyện chưa đạt không thôi. Làm sao để con có thể thay đổi, nhớ chuyện vui nhiều hơn để về già sống thanh thản, không bị những điều tiêu cực quấy rầy tâm trí?

Trả lời:
Nhớ lại chuyện buồn nhiều hơn chuyện vui là do tâm hiện tại tương ứng với tham sân si nhiều hơn là vô tham, vô sân, vô si. Khi tâm tương ứng với vô tham, vô sân, vô si thì sẽ nhớ chuyện vui quá khứ và hiện tại hơn là nhớ chuyện buồn. Vậy con hãy thường tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác hoặc thận trọng, chú tâm, quan sát để cho tâm vô tham, vô sân, vô si thì tâm sẽ sáng suốt, định tĩnh, trong lành và chắc chắn sẽ nhớ hiện tại trong niềm hoan hỷ. Người thường nhớ điều buồn chính là vì pháp muốn nhắc nhở họ phải lo tính tấn chánh niệm tỉnh giác đừng để tâm đắm chìm trong tham sân si nữa.