Con cảm ơn Thầy rất nhiều! Bạch Thầy, cái mà Thầy chia sẻ với con, con có thể thấy biết và cảm nhận nó được từ hoàn cảnh quanh mình. Nhưng trong tạng Kinh Nam truyền do HT Minh Châu dịch thường có cụm từ "Đoạn tận tham, đoạn tận sân, đoạn tận si", nó có mâu thuẫn với "Tham, sân, si là đặc tính muôn đời của chúng sinh. Do đó, loại bỏ nó là điều viễn vông"? Xin Hòa Thượng hoan hỷ phân tích cho con rõ.

Trả lời:
Đúng là có "đoạn tận tham, đoạn tận sân, đoạn tận si" là định nghĩa của Niết-bàn. Nhưng "đoạn tận" không phải theo nghĩa tiêu diệt thông thường mà là thấy rõ tham sân si bằng tuệ, giác hay minh.

Nếu hiểu đoạn tận theo nghĩa giết chết hay hủy hoại một vật nào đó là không đúng bởi vì hành động ấy cũng là tham sân si. Tham sân si là do cái ta ảo tưởng (vô minh, ái dục) sinh, nên khi trí tuệ thấy rõ vô ngã thì tham, sân, si cũng tự vô hiệu hóa. Giống như khi đã thấy rõ sợi dây thì con rắn ảo tưởng tự hóa giải cùng với nỗi lo lắng sợ hãi mà không cần dụng công "đoạn tận".

trungtamhotong.org